แผนที่เมืองธนบุรี ซึ่งเป็นเมืองสองฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา เรียกว่าเมืองอกแตก คลองคูเมืองเดิมของกรุงธนบุรีกลายเป็นคลองเมืองชั้นในเมื่อเปลี่ยนเป็นสมัยกรุงเทพฯ
เคยได้ยินคำว่า เมืองอกแตก คือเมืองที่มีแม่น้ำผ่ากลาง เห็นว่าไม่เหมาะกับการสู้รบ หากว่าเป็นการรบแบบข้าศึกล้อมเมือง เพราะทางน้ำที่ผ่านกลางเมืองจะเป็นทางให้ข้าศึกยกพลทางเรือเข้ามา เมืองยังไม่ถูกต้องตามหลักพิชัยสงคราม เนื่องจากเป็นเมืองอกแตก มีแม่น้ำเจ้าพระยาซึ่งเป็นแม่น้ำใหญ่ไหลผ่านกลางเมือง ไม่สะดวกต่อการรับข้าศึก
อิวาน่า คูร์เนียวาติ ธนบุรีเป็นเมืองอกแตก มีแม่น้ำผ่ากลาง จึงมักอธิบายว่าไม่ดี และเป็นเหตุให้ย้ายกรุง แต่ว่าความอกแตกใช่ว่าจะไม่ดีเสียทีเดียว เพราะการมีแม่น้ำในเมือง เท่ากับว่าอู่เรือรบอยู่ในเมือง ผมสงสัยว่า เมืองอกแตก เค้ามีหลักอย่างไรว่า เป็นเมืองอกแตก อย่างเรียนตอนเด็กๆๆ ครูก็สอนว่า เมืองที่มีแม่น้ำไหลผ่านเมือง เช่น ธนบุรี พิษณุโลก เป็นต้น แล้วอย่างเมืองเชียงใหม่
